Αμαρτίες κράτους παιδεύουσι πολίτες

Αναδημοσίευση από την Καθημερινή (της Tασουλας Kαραϊσκακη) οι επισημάνσεις και τα έντονα γράμματα δικά μας.

Μορφή επιδημίας έχουν λάβει τον τελευταίο καιρό οι καταλήψεις δημόσιων και μη κτιρίων, ως επιθετικότερος των άλλων τρόπος διαμαρτυρίας. Σχολεία, πανεπιστήμια, πολυτεχνεία, δημαρχεία, γραφεία περιφερειών και νομαρχιών, εφορίες, επιχειρήσεις, δημόσιες επιχειρήσεις, εργατοϋπαλληλικά κέντρα, τηλεοπτικοί σταθμοί εν ώρα μετάδοσης, ΧΥΤΑ, διοικήσεις εργοστασίων, υπουργεία τελούν συχνότατα υπό κατάληψη. Κάθε άλλο παρά νέος τύπος αντίδρασης (κατάληψη του πανεπιστημίου έκαναν οι φοιτητές και πριν από 100 χρόνια, το 1911, π.χ., υπέρ της καθαρεύουσας, όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε συγκαλέσει αναθεωρητική Βουλή για το Σύνταγμα – αναφορά Εμμανουήλ Κριαρά), περνάει απαρατήρητη μόνο όταν είναι ολιγόωρη, συμβολική. Στην κοινή γνώμη καταγράφεται ως αυθαιρεσία, ανταρσία, αναρχία, παραβίαση της τάξης και της νομιμότητας· είτε παρεμποδίζει τη λειτουργία του δημόσιου κτιρίου, όπως στην περίπτωση της κατάληψης του δημαρχείου της Αθήνας από τους συμβασιούχους του δήμου (με αποτέλεσμα το δημοτικό συμβούλιο να φιλοξενείται σε ξενοδοχείο και στον 9,84) ή, προ διετίας, της 11ήμερης κατάληψης του κτιρίου διοίκησης και της πρυτανείας του ΑΠΘ από αριστεριστές φοιτητές (η Σύγκλητος είχε συνεδριάσει στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ), είτε όχι, όπως στην περίπτωση της 11ήμερης κατάληψης του υπουργείου Υγείας (1 - 11/2) από γιατρούς διαφόρων φορέων (ΙΣΑ, ΙΣΠ, ΟΕΝΓΕ, ΕΙΝΑΠ, Γιατροί ΙΚΑ, Ελεύθεροι Επαγγελματίες).

Το πρόβλημα με τις καταλήψεις είναι ότι όλοι καταλήγουν να συζητούν γι’ αυτές ως συμβάν και μόνο. Απασχολεί το αν οι καταληψίες κατέστρεψαν ή βρώμισαν τον χώρο, αν κάπνιζαν ή έτρωγαν μέσα στην αίθουσα, αν προκάλεσαν και τι καθυστερήσεις στη λειτουργία των υπηρεσιών, το πόσο ταλαιπώρησαν τους πολίτες (μα αυτό ακριβώς δεν επιζητούν;), περισσότερο από το δίκιο ή (συχνά) το άδικό τους. Έτσι, λησμονείται το ότι στην κοινωνία όλα έχουν σχέση με όλα. Δεν γίνεται η πράξη του ενός να μην έχει επίπτωση στη ζωή κάποιου άλλου. Το ότι η κατάληψη (και η απεργία, η πορεία) ενοχλεί, αποδεικνύει ότι υπάρχει μια συνοχή των κοινωνικών λειτουργιών, την οποία η κατάληψη φανερώνει. Και όχι μόνο των κοινωνικών λειτουργιών που πλήττονται από τη διαμαρτυρία, αλλά και εκείνων που σχετίζονται με την κατάσταση στην οποία υποπίπτει (και γι’ αυτό διαμαρτύρεται) ο καταληψίας. Το ότι δεν υπάρχουν υπάλληλοι στη θέση τους, καθότι οι συμβάσεις έληξαν, επίσης ενοχλεί και ταλαιπωρεί τον πολίτη, μόνο που αυτός δεν προσδίδει στα δύο προβλήματα μια κοινή ρίζα. Ο πολίτης αντιμετωπίζει την κατάληψη ως μια προσωρινή ανωμαλία και όχι ως σύμπτωμα μιας άρρωστης από δεκαετίες κρατικής μηχανής, ενός πολιτικού συστήματος που κατέφευγε επί δεκαετίες, κατά τις προεκλογικές περιόδους, στο καταστροφικό εφεύρημα των εκτάκτων, ως τελεσφόρο μέσο, εξαγοράς συνειδήσεων, στο ελεεινό τέχνασμα των προσωρινών διορισμών, που στη συνέχεια γίνονταν μόνιμες προσλήψεις, στο κομματικό εμπόριο των θέσεων. Οι συνέπειες αυτής της γάγγραινας δεν μπορεί, είναι φύσει αδύνατον να πλήττουν μόνο τους θιγόμενους από τις προσπάθειες διοικητικής εξυγίανσης και όχι τους μη εμπλεκόμενους σ’ αυτήν πολίτες. Στην κοινωνία όλα έχουν σχέση με όλα.